Cây Bách Hợp Có Tác Dụng Gì Trong Y Học Cổ Truyền? -

Cây Bách Hợp: Vị Thuốc Từ Tự Nhiên Được Đánh Giá Cao Trong Y Học Cổ Truyền

Cây Bách hợp, hay còn gọi là hoa Lily hoặc Bách hợp dược, là một loại thảo dược quý trong y học cổ truyền, được sử dụng rộng rãi nhờ tác dụng làm dịu, chữa bệnh và hỗ trợ sức khỏe tinh thần. Với vẻ đẹp thanh cao và hương thơm dịu nhẹ, bách hợp đã từ lâu trở thành biểu tượng cho sự thanh khiết và yên bình. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngoài vẻ đẹp tinh tế, bách hợp còn là một vị thuốc có giá trị trong y học cổ truyền, được dùng để điều trị nhiều chứng bệnh, nhất là các bệnh về phổi và các chứng suy nhược thần kinh.

Tên Gọi và Phân Loại Khoa Học

Tên khác: Cây Bách Hợp còn được gọi là cây tỏi rừng.
Tên khoa học: Bulbus Lili – Lilium browii F.F. Br. var. colchesteri Wils.
Họ: Thuộc họ Hành tỏi (Liliaceae).

Các bài viết liên quan khác:

+ Cây chùm ngây.

+ Sen Đa Lộc.

+ Hoa Sơn Tuyết Liên

Đặc Điểm Sinh Thái và Hình Thái Học

Mô tả thực vật: Bách Hợp là loại cây thân thảo lâu năm, với chiều cao trung bình khoảng 50 cm, có hoa màu trắng hoặc hồng nhạt, tương tự hình dáng hoa loa kèn.
Phân bố: Loài cây này mọc nhiều tại các vùng núi ở Việt Nam, như Lạng Sơn, Cao Bằng, Sơn La, Lào Cai, và cũng được trồng ở một số nơi khác để lấy củ.

Bộ Phận Sử Dụng và Quá Trình Chế Biến

Bộ phận sử dụng: Chủ yếu là củ của cây.
Thu hoạch và chế biến: Cuối mùa hè hoặc đầu thu khi cây bắt đầu héo, củ bách hợp được thu hoạch, rửa sạch, và phơi khô.

Thành Phần Hoá Học

Bách Hợp chứa các thành phần hoá học có lợi cho sức khoẻ:

Vitamin C: Giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Tinh bột (30%) và protein (4%): Nguồn năng lượng tự nhiên, giúp cơ thể hồi phục.
Chất xơ: Hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Tính Vị và Công Năng Theo Đông Y

Tính vị: Bách Hợp có tính hàn, vị hơi đắng.
Quy kinh: Tập trung tác dụng vào kinh Tâm và Phế.
Công năng chính:
- Thanh tâm an thần: Tốt cho những người có triệu chứng hồi hộp, mất ngủ, lo âu.
- Nhuận phế, trừ ho: Thích hợp cho các bệnh lý về phổi như ho lao, thổ huyết.

Tác Dụng Dược Lý và Công Dụng Y Học

Điều trị viêm phế quản: Giúp giảm các triệu chứng ho, khó thở do viêm phế quản.
An thần và hỗ trợ giấc ngủ: Được sử dụng như một liệu pháp tự nhiên để cải thiện giấc ngủ, giúp tinh thần thư giãn.
Cầm ho và giảm đau cổ họng: Sử dụng phổ biến cho các trường hợp ho lâu ngày, đau họng.

Một Số Bài Thuốc Chữa Bệnh Từ Cây Bách Hợp

Bài thuốc trị ho và đàm có máu:
- Chuẩn bị bách hợp khô và khoản đông hoa với liều lượng bằng nhau, nghiền thành bột và luyện với mật ong để tạo thành viên hoàn. Sử dụng trước khi đi ngủ, nhai kỹ và ngậm.
Bài thuốc điều trị viêm phế quản:
- Dùng 30g bách hợp, 8g bạch bộ, 10g mạch môn và các thảo dược khác. Sắc kỹ với nước, chia làm 3 lần uống mỗi ngày.
Bài thuốc thanh tâm an thần:
- 20g bách hợp kết hợp với sinh địa và mạch môn, sắc uống giúp an thần và cải thiện giấc ngủ.

Liều Dùng và Kiêng Kỵ

Liều dùng thông thường: Khoảng 10 – 12g/ngày, tùy theo tình trạng bệnh.
Lưu ý khi dùng: Không nên sử dụng cho người bị phong nhiệt hoặc các bệnh về tiêu hóa do tỳ vị hư hàn.

Cách Sử Dụng Bách Hợp Trong Đời Sống Hiện Đại

Ngoài những bài thuốc truyền thống, Bách Hợp ngày nay còn được dùng rộng rãi trong các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe. Để tiện lợi, có thể tìm mua các sản phẩm Bách Hợp dạng viên nang hoặc trà thảo mộc.

Kết Luận

Cây Bách Hợp không chỉ là dược liệu quý trong y học cổ truyền mà còn là lựa chọn tự nhiên, an toàn cho việc chăm sóc sức khỏe toàn diện. Nhờ tác dụng thanh tâm an thần, nhuận phế cầm ho, Bách Hợp trở thành bài thuốc hữu hiệu cho nhiều bệnh lý liên quan đến tâm và phổi.

Xem thêm: